اسیداوریک محصول جانبی تجزیه پورین‌ها در بدن است که در غذاهایی مانند گوشت قرمز، غذاهای دریایی و الکل یافت می‌شوند. در حالت طبیعی، کلیه‌ها اسیداوریک را از بدن دفع می‌کنند؛ اما وقتی تولید اسیداوریک زیاد یا دفع آن ناکارآمد باشد، این ماده در خون تجمع یافته و موجب مشکلاتی مانند نقرس، درد و التهاب مفاصل، سنگ کلیه و اختلالات متابولیکی مانند دیابت و چاقی می‌شود.
هر چند در درمان اسیداوریک بالای خون همیشه صحبت از نخوردن و حذف بعضی مواد غذایی است ولی تحقیقات نشان می‌دهد که تغذیه مناسب و مصرف بعضی از مواد غذایی مانند مواد غذایی سرشار از ویتامین C، آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد قلیایی، اثر مثبتی درکاهش سطح اسیداوریک خون دارد.
علل افزایش اسیداوریک خون
اسید اوریک بالای خون یکی از مشکلات شایع در افراد میباشد.اسیداوریک در بیماریهای زیر در خون افزایش پیدا میکند:
نقرس
نارسایی کلیه
دیابت
افزایش لاکتات (مثلاً پس از مصرف الکل)
درمان با مدرها
سندرم لش-نیهان که در کودکان با سنگهای کلیوی و تاخیر تکاملی و خودآزاری بروز میکند.
آسیب کلیوی مزمن ناشی از سرب
کلیه‌های پلی‌کیستیک
لوسمی یا سرطان خون، لنفوم، پلی‌سایتمی یا تغلیظ خون
رژیم غذایی (پروتئین بالا)
مصرف بعضی از داروها و یا چاقی و در پرفشارخونی اولیه
مقادیر طبیعی اسیداوریک خون
میزان طبیعی اسیداوریک خون در سنین مختلف در جدول زیر نمایش داده شده است.
خوراکیهای کاهنده اسیداوریک
در ادامه، چند خوراکی مهم و مفید برای کاهش طبیعی اسیداوریک معرفی می‌شود:
۱. آلبالو
آلبالو حاوی آنتوسیانین است؛ ترکیبی طبیعی که از تولید اسیداوریک جلوگیری کرده و به دفع آن از طریق ادرار کمک میکند. این میوه خاصیت ضدالتهابی دارد و التهاب مفاصل را کاهش می‌دهد. همچنین با داشتن ویتامین C و فلاونوئیدها، نه تنها در کاهش اسیداوریک مؤثر است، بلکه از سلول‌های مغز محافظت کرده و حافظه را تقویت میکند. آلبالو همچنین کم‌کالری و پرآب بوده و به کاهش وزن نیز کمک میکند.
۲. مرکبات
مرکبات مانند لیمو، پرتقال و لایم شیرین سرشار از ویتامین C هستند که به بهبود عملکرد کلیه و کاهش سطح اسیداوریک کمک میکند. این میوه‌ها کریستال‌های اسیداوریک را در مفاصل حل کرده و از حملات نقرسی جلوگیری می‌کنند. همچنین دارای سیترات‌های طبیعی هستند که از تشکیل سنگ کلیه جلوگیری می‌کنند. مرکبات همچنین در کاهش علائم پیری و محافظت از پوست مؤثرند.
۳. سبزیجات آبدار
سبزیجاتی مانند خیار، کدو سبز و گوجه‌فرنگی دارای آب زیاد و پورین کم هستند و به دفع اسیداوریک کمک می‌کنند. این سبزی‌ها خاصیت قلیایی دارند و با خنثی‌سازی اسیداوریک، خطر تشکیل کریستال در مفاصل و بروز نقرس را کاهش می‌دهند. آنتی‌اکسیدان‌ها و ویتامین C موجود در این سبزی‌ها نیز به کاهش التهاب کمک می‌کنند.
۴. چای سبز
چای سبز با ترکیباتی چون EGCG و پلی‌فنول‌ها، یک سم‌زدای قوی محسوب می‌شود که باعث بهبود عملکرد کلیه، افزایش متابولیسم و کاهش التهاب می‌شود. مصرف منظم چای سبز سطح اسیداوریک را کاهش داده و از التهاب مفاصل پیشگیری میکند. چای سبز همچنین به سلامت قلب، تقویت سیستم ایمنی، بهبود تمرکز و آرامش ذهن کمک میکند و به دلیل آنتی‌اکسیدان بالا در کاهش خطر برخی سرطان‌ها هم مؤثر است. البته باید در حد اعتدال مصرف شود.
۵. دانه‌های کتان و گردو
دانه‌های کتان به دلیل داشتن خواص ضدالتهابی، فیبر و لیگنان، در کاهش درد مفاصل ناشی از نقرس مؤثر هستند. آن‌ها به سلامت کلیه‌ها کمک کرده و اسیداوریک را از طریق ادرار دفع می‌کنند. فیبر محلول موجود در این دانه‌ها اسیداوریک را در روده جذب کرده و مانع ورود آن به جریان خون می‌شود.
گردو نیز با داشتن منیزیم و پتاسیم، کلیه‌ها را تقویت کرده و به دفع مؤثرتر اسیداوریک کمک میکند. مصرف این مواد غذایی سم‌زدا به پاکسازی بدن و کاهش سطح اسیداوریک کمک زیادی میکند.
جمع‌بندی
کاهش اسیداوریک خون با تغذیه مناسب کاملاً امکان‌پذیر است. افزودن آلبالو، مرکبات، سبزیجات آبدار، چای سبز، دانه‌های کتان و گردو به رژیم غذایی می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری و بهبود مشکلات ناشی از اسیداوریک بالا ایفا کند. این مواد غذایی نه‌تنها در دفع اسیداوریک مؤثرند، بلکه مزایای متعدد دیگری برای سلامت عمومی بدن نیز دارند. مهم‌تر اینکه این تغییرات غذایی می‌توانند راهکاری طبیعی، بدون عوارض جانبی و مؤثر برای پیشگیری از بیماری‌هایی مانند نقرس، سنگ کلیه و مشکلات التهابی باشند.
دکتر زهرا پورنصیری ،فوق تخصص کلیه کودکان و نوجوانان
در صورت نیاز به مشاوره و ویزیت حضوری یا آنلاین با شماره 09386282527 تماس حاصل نمایید.
بدون دیدگاه