آشنایی با علایم هشدار بیماری کلیه و مجاری ادرار در کودکان میتواند از بروز عواقب وخیم کلیوی جلوگیری نماید در نتیجه دانستن نکات زیر برای والدین میتواند مفید باشد:
1/ توجه به نحوه ادرار کردن کودک :
والدين بايد حتما به جريان ادراري كودكان و بخصوص شيرخواران توجه كنند. به همين دليل توصيه مي‌شود مادراني كه بچه شيرخوار دارند، گاهي پوشك بچه را باز بگذارند و جريان ادراري او را كنترل نمايند. جريان ادراري قطره قطره يا بسيار باريك نشانه وجود مشكلي در مجاري ادرار كودك است.هم چنین تخلیه ادرار نباید با تاخیر و زورزدن بوده یا قطع و وصل شود. علایم فوق میتواند نشانه مثانه عصبی ،برگشت ادرار ، عفونت ادراری یا انسداد و..باشد.
2/تغيير رنگ ادرار:
رنگ ادرارطبیعی از زرد روشن تا زرد تيره متغير است. البته تغيير رنگ ادرار مي‌تواند ناشي از مصرف مواد غذايي خاصي مانند اسفناج و لبو يا مصرف برخي داروها مانند آهن باشد. اما تغيير رنگ ادرار به رنگ چاي، معمولا نشانه وجود خون در ادرار است و در اين شرايط بايد در اولين فرصت به پزشك مراجعه شود.
اولين ادرار كودك هنگام صبح بايد زرد تيره باشد، ادراري كه هميشه به رنگ زرد روشن باشد و حتي در مواقع كم‌آبي نيز تيره نشود، نشانه بيماري كليوي و عدم توانایی کلیه برای تغلیظ ادرار است.
3/بوي تند ادرار:
بوی تند ادرار ممكن است ناشي از مصرف برخي غذاها يا داروهايي خاص باشد، اما در صورت وجود بوي تند ادرار لازم است براي رد عفونت ادراري، آزمايش‌هاي لازم انجام شود.از علل دیگر بوی تند ادرار بیماریها متابولیک ارثی است.
4/تكرر ادرار:
تكرر ادرار يكي از علائم شایع عفونت ادراري است و لازم است در اين شرايط كشت ادرار انجام شود. علاوه بر اين، تكرر ادرار مي‌تواند به علل ديگر ازجمله استرس، وجود سنگ يا مثانه عصبي یا دیابت نيز ايجاد شود.
5/حجم زياد ادرار:
حجم زياد ادرار هميشه نشانه كاركرد خوب كليه‌ها نيست.در بسياري از بيماري‌هاي جدي كليه به علت عدم قدرت تغليظ ادرار، حجم ادرار بالا مي‌رود ولي كليه دچار نارسايي است
در صورتي كه كودك دچار پرنوشي و پر ادراري شده است، ابتدا بايد وجود ديابت قندي رد شود. ولي علاوه بر آن، ديابت بي‌مزه كه به علت بيماري‌هاي كليه يا بيماري‌هاي مغزي ايجاد مي‌شود نيز مي‌تواند باعث بروز پرنوشي و پر ادراري شود.
در نتيجه در صورتي كه حجم ادرار كودك زياد است و بخصوص در شرايطي كه هيچ وقت رنگ ادرار به رنگ زرد تيره در نمي‌آيد، بايد در اولين فرصت به پزشك مراجعه كرد.
6/نگه داشتن ادرار:
مقاومت كودك در برابر دفع ادرار، بخصوص زماني كه كمتر از 3 بار در 24 ساعت باشد، غيرطبيعي است و مي‌تواند منجر به عفونت ادراری یا مثانه عصبی شود. بنابراين به والدين توصيه مي‌شود كودكان در طی بیداری هر 2 تا 3 ساعت دفع ادرار داشته باشند.
7/ عدم کنترل ادرار:
عدم توانایی کودک برای جلوکیری از ریزش ادرار تا رسیدن به دستشویی و خیس بودن مداوم لباس زیر کودک از نشانه های عفونت ادراری یا مثانه عصبی است.
8/شب ادراری :
اگر چه شب‌ادراري اغلب اوليه بوده و با گذر زمان بهبود مي‌يابد، اما اگر شب‌ادراري ثانويه باشد یعنی پس از چند ماه خشك بودن ايجاد شود، یا در صورت تداوم شب ادراری تا سنین بالاتر ،همراهی شب ادراری با سایر علایم ذکر شده در بالا نیاز به بررسی بیشتر را میطلبد.
علاوه بر موارد فوق گاه بیماری کلیه به صورت علایم غیرکلیوی بروز میکند:
1/تب بدون علامت و منشا مشخص:در هر کودکی که تب بیشتر از سه روز طول کشیده باشد ولی علایم سرماخوردگی یا عفونت دیگری دیده نشود نیاز به انجام آزمایش ادرار دارد.
2/عدم وزن گیری مناسب و اختلال رشد.
3/ دردهاي شكمي مزمن:
در صورت وجود دردهاي شكمي مزمن معمولا انجام سونوگرافي كليه و مثانه توصيه مي‌شود. وجود سنگ ادرار يا انسداد در مسير ادراري ازجمله علل دردهاي شكمي هستند
4/ تورم شكم:
تورم شكم مي‌تواند به علل بيماري‌هاي كليوي باشد.ورم كليه ناشي از انسداد، كيست‌هاي كليوي، تومورهاي كليه و مثانه عصبي مي‌توانند سبب تورم در پهلوها يا زير ناف كودك شوند.
5/ورم:
ورم مي‌تواند به علت بيماري‌هاي قلبي، كبدي و گوارشي نيز ايجاد شود. ولي در صورتي كه علت ورم بيماري كليوي باشد، معمولا آزمايش ساده ادرار مساله را مشخص مي‌كند.
5/سردرد یا تشنج:
افزايش فشار خون نيز از جمله علائم جدي بيماري كليوي در كودكان است. علامت آن اغلب غيراختصاصي و به صورت بيقراري كودك، سردرد يا تشنج است. بنابراين توصيه مي‌شود پس از 3 سالگي حداقل سالي يك بار فشار خون كودك با دستگاهي مناسب جثه‌اش ،اندازه‌گيري شود.
6/گرفتگی و دردهای عضلانی:
در بیماریهای لوله های کلیوی دفع کلیوی املاح خون زیاد میشود و چنین علامتی بروز میکند.
در نهايت به والدين توصيه مي‌شود نسبت به علائم ادراري كودك خود حساس بوده و بموقع نسبت به تشخيص و درمان آن اقدام كنند؛چرا كه مي‌تواند از مشكلاتي جدي مانند نارسايي كليه پيشگيري نمايند..
دکتر زهرا پورنصیری /فوق تخصص کلیه و مجاری ادرار کودکان
برای ویزیت غیرحضوری به لینک زیر مراجعه نمایید:
WWW.drpournasiri.com
بدون دیدگاه