در 6 ماهگی، کودکان باید با اولین غذاهای نرم، نیمه جامد یا جامد خود آشنا شوند. معرفی به موقع اولین غذاها بسیار مهم است، زیرا شیر مادر به تنهایی دیگر برای برآوردن نیازهای کودک برای رشد و تکامل مطلوب کافی نیست.
دفعات وعده‌های غذایی متناسب با سن:
تعداد وعده‌های غذایی که به کودکان در طول روز داده می‌شود، با افزایش سن افزایش می‌یابد. تعداد مناسب تغذیه به چگالی انرژی غذا و مقادیر مصرف شده در هر تغذیه بستگی دارد. WHO حداقل تعداد وعده‌های غذایی زیر را برای یک کودک سالم متوسط توصیه می کند:
• دو وعده غذای جامد، نیمه جامد یا نرم در روز برای شیرخواران 6 تا 8 ماهه تغذیه شده با شیر مادر؛
• سه وعده غذایی در روز از غذاهای جامد، نیمه جامد یا نرم برای کودکان شیرخوار 9 تا 23 ماهه؛
مقادیر متناسب با سن:
با افزایش سن کودک، مقدار هر وعده غذایی را به تدریج افزایش می‌دهیم.
مقادیر توصیه شده متناسب با سن در هر وعده غذایی برای کودکان شیرده و غیر شیرده به شرح زیر است:
• با 2 تا 3 قاشق چای‌خوری غذا شروع کنید و به ½ فنجان در هر وعده غذایی برای کودکان 6 تا 8 ماهه برسید.
• ½ فنجان در هر وعده غذایی به کودکان 9 تا 11 ماهه بدهید.
• ¾ فنجان تا 1 فنجان در هر وعده غذایی به کودکان 12 تا 23 ماهه بدهید.
قوام غذایی متناسب با سن:
قوام غذا باید به تدریج (از نرم به نیمه جامد و به جامد) با افزایش سن و با توجه به نیازها و توانایی های کودک تغییر کند. قوام نامناسب غذا می‌تواند مصرف مواد مغذی را به خطر بیندازد، زیرا کودکان ممکن است فقط بتوانند مقدار کمی از آن را مصرف کنند. در حالی که غذاهای پوره شده برای کودکان با نیازهای خاص مورد نیاز است (مثلاً کسانی که دارای معلولیت یا تاخیر در رشد هستند و خوردن و آشامیدن برای آنها دشوار است)، در بیشتر موارد، استفاده طولانی مدت از غذاهای پوره شده می تواند باعث تأخیر رشد شود.
اصول کلی تغذیه تکمیلی:
سازمان جهانی بهداشت و یونیسف توصیه میکنند که نوزادان از بدو تولد تا 6 ماهگی به طور انحصاری با شیر مادر تغذیه شوند. در 6 ماهگی، کودکان باید با غذاهای مکمل مناسب سن، مغذی و ایمن آشنا شوند. در کنار ادامه شیردهی یک رژیم غذایی مناسب در طول دوره تغذیه تکمیلی باید غنی از مواد مغذی باشد بدون انرژی اضافی، چربی‌های مضر، قندهای آزاد یا نمک.
تنوع غذایی:
کودکان خردسال برای تامین نیازهای غذایی خود باید انواع غذاها را مصرف کنند و در معرض ذائقه ها و بافت‌های مختلف قرار گیرند.
یک رژیم غذایی متنوع شامل وعده‌های غذایی متشکل از غذاهای مختلف از گروه‌های غذایی در هر روز است: (1) شیر مادر. (2) دانه ها و ریشه‌ها؛ (3) حبوبات، آجیل و دانه ها؛ (4) لبنیات (شیر، ماست، پنیر)؛ (5) غذاهای گوشتی (گوشت، ماهی، مرغ)؛ (6) تخم مرغ؛ (7) میوه ها و سبزیجات غنی از ویتامین (A) و (8) سایر میوه‌ها و سبزیجات.
کودکانی که با طیف متنوعی از غذاها تغذیه می‌شوند، احتمالاً نیازهای ریزمغذی‌های خود را برآورده میکنند، از جمله نیاز به ویتامین A، آهن، کلسیم، تیامین، فولات، روی، ویتامین‌های B6 و B12.
غلظت مواد مغذی:
کودکان خردسال ظرفیت معده محدودی دارند و بنابراین باید وعده‌های غذایی کوچک و غنی از مواد مغذی بخورند. نمونه‌هایی از غذاهای غنی از مواد مغذی شامل گوشت، تخم‌مرغ و سایر غذاهای حیوانی و حبوبات است. غلات یا فرنی‌های گیاهی ممکن است گرسنگی را کم کنند، اما به تنهایی انرژی، پروتئین و ریزمغذی‌های کافی را برای بدن فراهم نمی کنند.
کیفیت چربی در رژیم غذایی کودکان مهم است مانند مطرف اسیدهای چرب امگا 3 که در ماهی‌ها (مانند قزل آلا، خال مخالی و ساردین) یافت می شوند. غذاهای دریایی، آجیل، دانه‌ها، دانه سویا و روغن‌های گیاهی رشد شناختی و حرکتی را در کودکان تقویت میکنند. چربی‌های ترانس که اغلب در غذاهای فرآوری‌شده یافت می‌شوند، باید با توجه به ارتباط آنها با التهاب در کودکان و بیماری‌های مزمن در بزرگسالان حذف شوند. غذاهای غنی از مواد مغذی و انرژی‌زا باید در میزان متعال و متناسب با سن مصرف شوند و نه بیش از حد.
اصولی که در تغذیه تکمیلی باید رعایت شوند:
1. مواد غذایی باید از نظر مقدار و نوع، به تدریج به غذای شیر خوار اضافه شود.
2. ابتدا از یک نوع غذای ساده شروع شود و به تدریج به مخلوطی از غذاها برسیم.
3. تغذیه را از مقدار کم شروع کنیم و به تریج به مقدار آن بیفزاییم.
4. در ابتدا غلظت غذا باید کمی بیشتر از شیر مادر باشد و سپس به تدریج غلظت آن بیشتر شود.
5. بین اضافه کردن مواد غذایی جدید 3-5 روز فاصله گذاشته شود تا آلرژی شیرخوار به آن ماده غذایی یا نداشتن تحمل به آن مشخص شود.
6. در صورتی که شیرخوار به خوردن غذایی بی‌میلی نشان داد، مادر یا مراقب کودک پافشاری نکند. بلکه برای 2 تا 3 روز آن غذا را حذف و سپس دوباره شروع کند. میتوان تا 10 بار مجدداً این کار را تکرار کرد تا شیرخوار آن را بپذیرد.
بدون دیدگاه