ویروس‌های کرونا چه نوع ویروسهایی هستند؟

ویروس‌های کرونا گروه بزرگی از ویروس‌ها هستند که می‌توانند حیوانات و انسان‌ها را آلوده کنند و باعث درگیری ارگانهای مختلف بدن از جمله ریه ،روده ها ،قلب و کلیه بشوند.در موارد نادر، ویروس‌های کرونای حیوانی، انسان‌ها را آلوده می‌کنند و سپس بین آنها سرایت پیدا می‌کنند. شاید ویروس SARS (نشانگان تنفسی حاد) در سال 2002 الی 2003 را به خاطر بیاورید؛ این ویروس نمونه‌ای از ویروس کرونا بود که از حیوانات به انسان‌ منتقل شد. یکی دیگر از موارد مهم و جدیدتر نژاد ویروس‌ کرونا MERS (نشانگان تنفسی خاورمیانه) نام دارد که در سال 2012 در خاورمیانه کشف شد و به گفته دانشمندان این ویروس ابتدا از شتر به انسان انتقال پیدا کرده است.

ویروس جدید کرونا که اخیرا از چین گزارش شده وکووید 19 نامیده شده و  در حال حاضر تبدیل به پاندمی شده است در آنالیز ژنتیکی بیش از همه به ویروس SARS  مشابهت دارد.

درگیری کلیه در ویروس کووید 19:

این ویروس از طریق اتصال به گیرنده های angiotensin-converting enzyme 2    که در سلولهای مختلف بدن ازجمله دستگاه تنفسی ،روده کوچک،اندوتلیوم عروق ،دستگاه قلب و عروق و هم چنین کلیه وجود دارد باعث تهاجم سلولی میشود. این گیرنده در کلیه به وفور در سلولهای توبولی پروگزیمال وجود دارد .در نتجه درگیری کلیه در کووید 19 بیشتر آسیب توبولی است هرچند گاه درگیری گلومرولی نیز ایجاد میشود.

مکانیزمهای آسیب کلیه در در کووید 19

1/تهاجم مستقیم سلولی بخصوص از اطرق سلولهای توبول پروگزیمال

2/دهیدراتاسیون که به علل بی اشتهایی ،تهوع و استفراغ و اسهال در این بیماران فراوان وجود دارد.

3/نکروزتوبولی حاد ناشی از رابدومیولیز

4/آسیب با واسطه ایمنی وطوفان سیتو کاینی

5/نفروتوکسیستی دارویی

6/سپسیس همراه

7/ایسکمی ناشی از کاهش فشارخون

چه بیماران کلیوی  بیشترو شدیدتر  در معرض درگیری با کووید 19 هستند:

1/بیمارانی که از قبل دچاربیماری کلیه و درجاتی از آسیب کلیوی مزمن بوده اند.

2/در بیماران مبتلا به پرفشارخونی

3/در بیماران دیابتی

4/در بیماران دیالیزی به علت پایین بودن سطح ایمنی و سطح تولید سیتوکاینها علایم تنفسی خفیفتر بروز میکند ولی در کل مورتالیتی مشابه یا کمی بیشتر از سایر بیماران درگیر کووید میباشد

5/در مورد سرانجام بیماران پیوند کلیه هرچند هنوز مطالعات کافی وجود ندارد ولی به علت مصرف داروهای متعدد سرکوب کننده ایمنی جزو گروههای با ریسک بالا به حساب میایند.

آزمایشات بیمار با درگیری کلیه:

بیشترین یافته آزمایشگاهی پروتتینوری خفیف میباشد که در 60 تا 70 درصد بیماران مشاهده میشود .گاه آلبومینوری ماسیو نیز مشاهده میشود.یافته شایع دیگر هماچوری است که در حدود 40 درصد بیماران دیده میشود.افزایش کراتینین در 15 درصد بیماران گزارش شده است.

چگونه میتوانیم از آسیب کلیوی پیشگیری کنیم:

مصرف فراون آب و جلوگیری از دهیدراتاسیون .

چک آ نزیمهای عضلانی و مایع درمانی و قلیادرمانی متناسب با آن

چک حجم ادرار و چک روزانه کراتینین و آزمایشات مکررانالیز ادرار در بیمارستان

اجتناب از تجویز داروهای نفروتوکسیک

اسلتماویر،کلترا،آزیترومایسین در نارسایی کلیه نیاز به کاهش دوز ندارد ولی دوز هیدروکسی کلروکویین درفیلتراسیون زیر ده  بهتر است نصف شود.

نکته بسیار  مهم در بیماران پیوند کلیه که در تجویز آنتی بیوتیک ها و داروهای ضد ویروس  باید در نظر داشت اینست که این داروها میتوانند سطح داروی ایمونوساپرسیو در این بیماران را کم یا زیاد کنند و در نتجه منجر به رد پیوندیا برعکس توکسیستی داروییب شوند .در نتیجه بهتر است حتما با نفرولوژیست بیار مشاوره انجام شود.

درمان:

در صورت بروز نارسایی  کلیه  و نیاز به renal replacement therapy   هموپرفیوژن و هموفیلتراسیون بهترین انتخاب است . چون از این طریق علاوه بر اصلاح اختلالات ناشی از نارسایی کلیه با برداشت سیتوکاینها به بهبودی کار سایر ارگانها نیز کمک میکند.

مشکل هموپرفیوژن قیمت گران ،عدم در دسترس بودن دستگاه هموفیلتراسیون ومحدودیت   پرسنل و حتی پزشکان آموزش دیده در این زمینه است .

در هر حال در این گونه موارد میتوان از همودیالیز در درجه بعد و در صورت وزن زیر 15 کیلو به ناچار از دیالیز صفاقی استفاده کرد.

پیش آگهی :

مطالعات نشان داده که اگر تا یک هفته بعد از بستری کراتینین نرمال بماند پیش آگهی کلیوی بسیار خوبست.در صورت بالا بودن کراتینین در بدو بستری یا یکی دوز بعد احتمال مورتالیی 30 در صد میباشد.

پیش آگهی  طولانی مدت درگیری کلیه بعد از بهبودی از فاز حاد کووید 19 هنوز مشخص نیست.

دکترزهرا پورنصیری /فوق تخصص کلیه کودکان /فروردین 99