چسبندگی لبه های واژن یا چسبندگی لابیا در دختران

چسبندگی لبه های واژن که در دختران قبل از سن بلوغ رخ میدهد مشکل نسبتا شایعها ی است که در یک تا سه درصد دختران نابالغ دیده میشود.بیشترین سن شایع آن 6 ماه تا 2 سالگی و 5 تا 6 سالگی میباشد. متاسفانه این مشکل در بسیاری از موارد از نظر والدین و حتی بسیاری از پزشکان دور میماند . لابه های  به هم چسبیده به شکل یک لایه بافتي نازك و شفاف هستند که باعث ا یجاد چسبندگي ضخیم و فیبروزي می شوند. البته شدت چسبندگي میتولند نسبی یا کامل باشد.

همانطور که در شکل فوق میبینید چسبندگی منجر میشود که سوراخ های دهانه رحم و مجرای ادرار که به طور طبیعی باید قابل رویت باشد ،دیده نشود.

 

چرا چسبندگی لبه های واژن ایجاد میشود ؟

علت قطعی آن مشخص نیست ولی بیشترین علتی که برای آن مطرح شده سطح پایین هورمون استروژن در دختران نابالغ میباشد .در نتیجه به علت وجود هورمون استروژن خون مادر در نوزادان  معمولا در نوزادان یا شیرخواران کوچک تر دیده نمی شود .
مشابه این وضعیت در دخترانی که به سن بلوغ رسیده اند نیز دیده می شود. درواقع با بالا رفتن سطح استروژن در دخترانی که عادت ماهانه شان آغاز شده، احتمال ابتلای آنها به چسبندگی لابیاها نیز کمتر می شود

عواملی مانند رطوبت موضعی ،عفونت موضعی یا التهاب و حساسیتهای پوستی در محل ،چاقی عوامل مستعد کننده آن به به حساب میآیند.

چسبندگی چه مشکلی میتوتند برای کودک ایجاد کند؟

گاهی میتواند بدون علامت باشد ولی به علت تجمع ادرار در پشت محل چسبندگی میتواند با تکرر ادرار ، درد و سوزش موقع ادرار کردن،خارش،عدم احساس تخلیه کامل ادرار ،ریزش ادرار در لباس زیر،بوی نامطبوع در محل ،مستعد کردن کودک به عفونت ادراری ،التهاب و عفونت واژن، درد در هنگام باز کردن پاها  باشد

گاهی به علت خاراندن یا در ورزش به علت باز کردن زیاد پاها این غشا دچار پارگی شده و منجر به دیدن لکه خون در لباس زیر و وحشت کودک و والدین میشود.

چسبندگی لبه های واژن یکی ا ز علل دیدن خون یا گلبول قرمز یا گلبول سفید در آزمایش ادرار میباشد که اگر معاینه کامل توسط پزشک انجام نشده باشد منجر به تشخیص نادرست و انجام آزمایشات هزینه بر غیر ضروری میشود.

آیا چسبندگی لبه های واژن میتواند منجر به ورم کلیه  یا تاثیر گذاری در کارکرد مثانه بشود؟

اگر منجر به عفونتهای مکرر ادراری نشودخیر.

رو‏شهای‏ درمان‏ چسبندگی‏ :

توصیه یا عدم توصیه به درمان بستگی به شدت چسبندگی دارد. چسبندگی های کوچک یا متوسط دهانه واژن را به طور کامل نمی پوشاند و ممکن است زمانی که دختر به سن بلوغ برسد، لابیاها به صورت خود به خودی از هم جدا شوند
البته پزشک متخصص به بررسی میزان چسبندگی لابیاها در طول معاینه های دوره ای ادامه خواهد داد و در شرایطی که چسبندگی ، شدت و وسعت بیشتری پیدا کند یا با علائم دیگری که در بالا به آن اشاره شد، همراه شود، درمان های لازم را برای او در نظر خواهد گرفت.

چسبندگی متوسط یا خفیف که فقط  قسمت تحتانی واژن را می پوشاند ممکن است با استفاده از یک کرم نرم کننده مانند وازلین یا کرم آد که دو بار در روز روی موضع مالیده می شود درمان شوند.
چسبندگی های بزرگ و قابل توجه ای که دهانه واژن و همچنین در اغلب موارد دهانه منفذ خروج ادرار را می پوشاند، ممکن است با استفاده از کرم استروژن تحت درمان قرار بگیرد

این احتمال وجود دارد که چسبندگی، جلوی خروج طبیعی ترشحات واژینال و در برخی موارد ادرار را هم بگیرد که این مساله ممکن است منجر به جمع شدن ادرار در قسمت پشت چسبندگی شود.
در این حالت ادرار کردن به صورت کامل انجام نمی شود و بخشی از ادرار به صورت قطره قطره دفع می گردد. موثرترین راه درمان چسبندگی های بزرگ استفاده از کرم حاوی استروژن است که باید دوبار در روز و به مدت مشخصی (دو تا سه هفته) آن را در محل مورد نظر مالید.

بهتر است قبل از استفاده از پماد دستگاه تناسلی با آب شسته و خشک شود و مقدار کمی از پماد توسط گوش پاک کن به خط چسبندگی مالیده شود .از استفاده زیاد و استعمال دارو در محل اطراف چسبندگی خودداری شود.

اگر باردار هستید، بهتر است هنگام مالیدن کرم استروژن برای دخترتان از دستکش های مخصوص پزشکی استفاده کنید یا این کار را به شخص دیگری محول کنید تا خطر جدب استروژن را از طریق پوست کاهش دهید.

آیا استفاده از پماد استروژن عارضه ای ایجاد میکند؟

استفاده درست و به اندازه معمولا عارضه مهمی ایجاد نمیکند ولی در غیر این صورت میتواند با عث تحریک یا تغییر رنگ محل ، بزرگ شدن سینه یا به طور نادر خونریزی از واژن بشود که همه آنها یک یا دو ماه بعد از قطع پماد بهبود خواهد یافت.

چقدر‏ طول میکشد تا چسبندگی ‏ باز‏ شود؟

حدود 80 درصد موارد با درمانهای بالا چسبندگی باز خواهد شد.. نیمی از تمام انواع چسبندگی ها در عرض دو تا سه هفته جدا خواهند شد. گاهی اوقات لازم است درمان را به مدت 4 تا 6 هفته ادامه دهید.

دلایل شکست درمان می تواند شامل مالیدن کرم روی تمام ناحیه فرج به جای تمرکز کردن روی نواحی دارای چسبندگی یا عدم مصرف مقدار کافی کرم یا شدید و طولانی بودن چسبندگی  باشد.
البته چنین مواردی خیلی کم و نادر هستند
اگر قبلا از این روش درمان استفاده کرده اید و نتیجه نگرفتید از مصرف بی رویه پماد خودداری کرده و  مجددا به پزشک خود مراجعه کنید .

چه موقع باید جراحی انجام داد؟

در صورتی که چسبندگی با یک یا دو دوره درمان طبی باز نشود میتوان با یک جراحی کوچک و سرپایی و با  بی حسی موضعی با پماد،  لبه های مجرا را از هم جدا کرد.ولی استفاده از وازلین چند ماه بعد از آن برای پیشگیری از عود توصیه میشود.

آیا امکان عود چسبندگی وجود دارد و برای جلوگیری از عود چه کاری میتوان انجام داد ؟

در 15 در صد موارد امکان عود وجود دارد .که با انجام  چند توصیه زیر میتوانید احتمال عود را کم کنید:

قرار دادن کودک در وان آب گرم و تمیز به صورت روزانه (به شرطی که کودک سابقه عفونت ادراری نداشته باشد )

عدم استفاده از صابون یا مواد شوینده برای شستن مجرای ادراری

خشک کردن مجرای ادرار بعد از هر بار شستن

استفاده از لباسهای زیر و شلوارهای گشاد و نخی

عدم استفاده از جوراب شلواری و شلوار های تنگ و چسبان در دختر بچه ها

درمان کرمک در صورت دیدن علایم آن

عدم مصرف ادویه های تند یا مواد آلرژیک که منجر به التهاب دستگاه تناسلی میشود

در مواردی که با عود مکرر همراه هست میتوان بعد باز شدن مجرا  از وازلین به مدت 6 تا 12 ماه یک بار در روز استفاده کرد.

کلمات کلیدی:چسبندگی واژن،چسبندگی آلت تناسلی ،چسبندگی لابیا،چسبندگی مجاری ادرار،چسبندگی لبه های واژن، پماد استروژن،پماد پره مارین ،LABIAL ADHESION

 

دکتر زهرا پورنصیری /فوق تخصص کلیه کودکان